Đền Quốc tế là một công trình lịch sử văn hóa tín ngưỡng lớn và lâu đời nhất ở xã Dị Nậu, huyện Tam Nông. Được xây dựng từ năm 258 trước Công nguyên, Đền thờ các Tướng lĩnh có tài đã giúp vua Hùng Duệ Vương trong buổi đầu dựng nước và giữ nước. Hàng năm, các quan trong Triều xuân thu nhị kỳ về đây kính tế nên Đền có tên gọi là Đền Quốc tế.
Đền Quốc Tế xã Dị Nậu, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ
Vừa qua trên Báo “Dân trí” đưa lên mạng có đăng mục:“CHUYỆN THÚ VỊ VỀ NGÔI LÀNG NHIỀU SẮC PHONG NHẤT VIỆT NAM” có ghi: Làng Mỹ Xuyên Đông (thị trấn Nam Phước, Duy Xuyên, Quảng Nam được xem là làng có sắc phong nhiều nhất Việt Nam với 32 sắc phong từ thời Minh Mạng đến thời Khải Định, hiện còn lưu giữ nguyên vẹn. Sắc phong đầu tiên do vua Minh Mạng năm thứ 5 ban ngày 11/2/1824 và sắc phong cuối cùng của vua Khải Định ban ngày 25/7/1924.
Cùng bạn đọc thân quý! Làng Dị Nậu, huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ được thành lập từ đời vua Hùng Thứ 6 khi Đức Thánh Gióng đem quân đi đánh giặc Ân. Ở Dị Nậu có ngôi đền Quốc Tế được lập ra từ năm 258 TCN để thờ Đức Thánh Cao Sơn đã được nhà nước công nhận là Di tích LSVH cấp Quốc gia từ 22/9/1992. Ngoài ra còn 4 ngôi điện để thờ các danh tướng là các đại vương tài ba từ thời vua Hùng thứ 18 (Hùng Duệ vương). Nhờ công lao to lớn của các đức đại vương trong quá trình dựng nước và giữ nước nên họ đã được phong thần, hiển thánh. Với những công trạng đó mà các Ngài đã được các đức vua qua các triều đại Việt Nam ban thưởng nhiều sắc phong. Tổng số sắc phong ở ngôi đền Quốc Tế và 4 ngôi điện lên tới 40 chiếc, hiện còn gìn giữ nguyên vẹn tại làng Dị Nậu. Sắc phong cổ nhất được nhà vua niên hiệu Phúc Thái, niên đại Lê Chân Tông ban cho Thánh cao Sơn “Linh ứng đại vương” vào ngày 17/7/1645; và sắc phong cuối cùng do vua Duy Tân năm thứ 3 ban cho Ngài Cao Sơn “Thượng đẳng thần anh linh” và ban cho các ngài đại vương Bạch Thạch, Hiếu Lang, Quý Minh là “Thủ lĩnh đại tướng quân” vào ngày 11/8/1909. Như vậy, các đức thánh thần được thờ phụng ở làng Dị Nậu được các đức vua ban thưởng sắc phong trải dài từ triều Lê đến triều Nguyễn vô cùng đặc sắc và phong phú. Nếu dựa vào nội dung trong Báo “Dân trí” đã đăng trên mạng thì có lẽ làng Dị Nậu là làng có số sắc phong nhiều nhất Việt Nam. Bởi vậy, năm 2016 Cục Di sản văn hóa, Bộ VH-TT và DL cùng tỉnh Phú Thọ và huyện Tam Nông đã chọn Dị Nậu là một làng Việt cổ để phục dựng lại Lễ hội truyền thống có giá trị để lưu trữ vào hệ thống Ngân hàng Dữ liệu (Databank) tại Trung tâm Dữ liệu Di sản văn hóa cũng như các tài liệu khác tại Thư viện của Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam nhằm lưu giữ lại cho muôn đời con cháu mai sau. Lễ hội văn hóa truyền thống đặc sắc của Dị Nậu từ ngàn năm qua rất đặc sắc và phong phú. Với sự giúp đỡ của Sở VH – TT và Du lịch, Bảo tàng Hùng Vương tỉnh Phú Thọ và Hãng phim Tài liệu – Khoa học Trung ương cùng những đóng góp không nhỏ của nhân dân và chính quyền địa phương khiến cho việc phục dựng Lễ hội truyền thống của làng vào dịp Tết Bính Thân 2016 thu được nhiều kết quả tốt đẹp theo đúng các yếu tố văn hóa truyền thống như kịch bản của tỉnh đã đề ra.
Vậy trân trọng giới thiệu và xin mời các nhà nghiên cứu văn hóa cùng du khách gần xa hãy đến viếng thăm quê hương Dị Nậu, ngõ hầu sẽ tìm hiểu được bao điều thú vị còn đang tiềm ẩn trong các vỉa tầng lịch sử như một ẩn số đang ẩn chứa trong ngôi làng Việt cổ này!
Tạ Đình Hạp