Lễ hội Đền Mẫu - thị trấn Hưng Hóa
Ngày mùng 8 tháng giêng hàng năm, nhân dân thị trấn Hưng Hóa tổ chức Lễ hội truyền thống Đền Mẫu với ý nghĩa bày tỏ lòng thành kính, tri ân công đức với nữ tướng Hồ Thiên Hương - một nữ tướng tài ba, mưu trí, gan dạ, đánh giặc tài tình, là tướng tài của vua An Dương Vương và của đất nước Âu Lạc vào cuối thế kỷ thứ III trước công nguyên.
Theo thần tích "Nhị vị thánh vương" vào thế kỷ thứ III trước công nguyên, Thục Phán lên ngôi vua - hiệu là An Dương Vương, lấy tên là nước Âu Lạc. Đất nước Âu Lạc bị quân Triệu Đà xâm lược, nhân dân Âu Lạc và các tướng lĩnh yêu nước đã nổi dậy chống giặc ngoại xâm. Tại mảnh đất Trúc Hoa Nham Động (khu Trúc Phê ngày nay của thị trấn Hưng Hóa) có hai vợ chồng ông Hồ Văn Quảng và bà Phùng Thị Ái đã sinh hạ được hai người con, đó là Hồ Thiên Hương và em trai là Hồ Tông. Hai chị em sớm có trí rửa hận nước, trả thù nhà và sớm làm quen với binh đao, gươm, dáo. Lớn lên hai chị em tham gia vào nghĩa quân của vua Thục Phán chiêu binh đánh giặc tại miền hữu ngạn sông Hồng. Bà Hồ Thiên Hương mưu trí, gan dạ, đánh giặc tài tình, bà đã trở thành một vị tướng tài của vua An Dương Vương và của đất nước Âu Lạc vào cuối thế kỷ thứ III trước công nguyên. Bà đã vận động nhân dân làng Trúc Phê ủng hộ lương thực, cơm nắm, bánh dầy, cá kho…đem tiếp tế cho nghĩa quân của Đinh Công Tuấn để đánh giặc và giải vây cho nghĩa quân ở bên Á (nay là xã Bản Nguyên - huyện Lâm Thao). Nhờ có sự giúp đỡ về lương thực và mưu trí đánh giặc tài tình của bà mà nghĩa quân của Đinh Công Tuấn đã thoát khỏi vòng vây của quân giặc. Bà đã được vua An Dương Vương ban thưởng cho một con Bạch Mã.
Sau khi bà viên tịch, để tri ân công trạng và ghi nhớ công lao đánh giặc của bà, vào thời nhà Lê, vua đã sắc phong cho bà là nữ tướng Hồ Thiên Hương và giao cho nhân dân làng Trúc Phê xây dựng Đền thờ, có trách nhiệm trông nom và thờ cúng, từ đó đến nay nhân dân thường gọi nơi đây là Đền Mẫu (hay còn gọi là Đền Nhà Bà). Với ý nghĩa đó, năm 1993, Đền Mẫu đã được Bộ Văn hóa, Thông tin xếp hạng là khu di tích Lịch sử văn hóa cấp Quốc gia. Trải qua năm tháng cùng với sự biến thiên của lịch sử, đặc biệt là qua hai cuộc đấu tranh chống giặc ngoại xâm giải phóng dân tộc, Đền Mẫu vẫn được bảo tồn và được nhân dân thị trấn Hưng Hóa bảo vệ, trông nom, tôn tạo và gìn giữ.
Lễ hội năm nay, ngoài việc tổ chức trang trọng phần Lễ, thị trấn Hưng Hóa đã tổ chức nhiều hoạt động phong phú, thu hút mọi tầng lớp nhân dân trong thị trấn cùng tham gia. Cùng với tổ chức đêm giao lưu văn hóa văn nghệ, thi giã bánh dầy, ban tổ chức đã tổ chức thi đấu nhiều môn thể thao giữa 7 khu dân cư như bóng chuyền hơi nữ, bóng chuyền da nam, cờ tướng, bóng bàn, kéo co nam nữ…
Trong những năm qua, đặc biệt là năm 2014, thị trấn Hưng Hóa đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ về cơ sở vật chất, sự góp công góp của tu bổ, nâng cấp, sửa chữa các hạng mục, giữ gìn môi trường sinh thái, chỉnh trang cảnh quan để Đền Mẫu ngày càng vị thế, trang nghiêm.
Trong tháng Giêng, trên địa bàn huyện Tam Nông có 14 lễ hội truyền thống, mỗi lễ hội mang một nét đặc trưng riêng của từng địa phương và gắn liền với đạo lý "Uống nước nhớ nguồn" của dân tộc Việt Nam./.
Một số hình ảnh của Lễ Hội
Hồng Tám - Đài TT